Beyin kanaması beyin içerisindeki son derece karmaşık ve yoğun damar ağında meydana gelen bir sorun sonucu damar bütünlüğünün bozularak beyni besleyen kan akımının beynin etrafına ya da bizzat beyin dokusu içerisine dağılması ile oluşan son derece tehlikeli ve hayatı tehdit eden bir klinik durumdur.
Yüksek tansiyon ve diyabet hastaları dikkat…
Beyin kanaması beyin damar ağındaki damar baloncukları (anevrizma), damar yumakları (arteriovenöz malformasyonlar) gibi damarsal anormalliklerin yırtılmaları ya da diyabet, yüksek tansiyon gibi hastalıkların damar duvarında yaptığı hasar sonucu damar cidarındaki ani yırtılmalar sonucunda meydana gelir. Yüksek doz kan sulandırıcı ilaçlar kullanma, damar sertliği ve buna yol açan sigara, alkol kötü beslenme gibi faktörler gene bu tür kanamalara neden olan diğer faktörlerdir. Kazalar sonucu kafamıza aldığımız darbeler de bu tür kanamalara neden olabilir. Beyin kanamalarının temelinde yatan bu saydığımız nedenler mevcut olduğunda ani hapşırma, kuvvetli öksürük, tuvalette aşırı ıkınma, cinsel ilişki, ani aşırı ağır kaldırma gibi durumlar kanamanın tetikleyicisi olarak karşımıza çıkar.
Kanama türleri ve çeşitleri…
Subaraknoidal kanama (beyinin çevresine ve girintilerine olan kanamalar ki bunlar genellikle anevrizma –damar baloncuğu- yırtılmaları ile olur), ventrikül içi kanamalar (beyinin içindeki büyük boşluklara olan kanamalar ki bunlar genellikle damar hastalıklarına bağlı oluşur) ve intraserebral kanamalar (beyin kendi dokusu içine olan kanamalar ki bunlarda damar yumakları gibi damar anomalileri, tümörler ve damar cidarını tutan damar hastalıkları ile olur) gibi türleri vardır.
Tedaviler…
Anevrizma (damar baloncuğu) kanamalarında öncelikle kasıktan damar içerisine girilerek beyindeki baloncuğa kadar ulaşıp, baloncuğu tıkayarak tedavi yoluna gidilir. Bazı özel durumlarda bu işlem ‘uygulanamaz’ sonucu doğarsa açık beyin ameliyatı ile bu baloncuk bulunarak dibine klips (mandalcık) konularak kapatılması ameliyatı yapılır. Damar yumaklarının tedavisinde ise gene önce damar içerisinden girilerek kapalı yöntemle tıkama işlemi ile tedavi yoluna gidilir. Bu tedavinin mümkün olmadığı bazı özel durumlarda cerrah açık ameliyatla damar yumağını mikroskop altında mikrocerrahi teknikle çıkarma ameliyatı yapar. Kanamanın nedeni olarak böyle anevrizma ya da damar yumağı gibi bir neden ortaya konulamadığında kanamanın büyüklüğüne göre öncelikle ilaçlarla hiç cerrahi müdahale yapmadan kanın emilmesi için tedavi uygulanır. Büyük kanamalarda ise hastanın aniden kaybedilme riski mevcut olduğundan acil ameliyata alınarak kan kitlesi boşaltılır.
Beyin kanaması belirtileri…
Beyin kanamaları ani ve şiddetli bir baş ağrısı ve bunu takip eden ani şuur kaybı ile genellikle karşımıza çıkar ve hasta bayılır. Peşinden fışkırır tarzda kusma ve epilepsi nöbeti (sara nöbeti) sıklıkla görülür.
Yapılması gerekenler…
Beyin kanaması acil hayatı tehdit eden bir durum oluşturduğu için en doğrusu profesyonel sağlık ekiplerini ortama çağırmak ilk yapılması gerekendir. Bu kanamayı geçirenlerin ortalama yüzde 20’si hastaneye yetiştirilebilmektedir ve diğerleri genellikle kanmayı geçirdikleri yerde kaybedilmektedirler. Hastanın şuur kaybı olacağı için kendi başına bir şey yapması mümkün değildir. Profesyonel sağlık ekipleri gelinceye kadar hastanın düz bir şekilde yatırılması hareket ettirilmemesi, kusma durumunda yan çevrilmesi, epilepsi nöbeti esnasında solunum yolunun açık kalmasının sağlanması gerekir.