Organlar dokulardan, dokular da hücrelerden oluşur. Kanser hücrelerin içinde başlar. Normal olarak hücreler gerektiği zaman büyür ve çoğalırlar. Yaşlandıkları zaman da ölürler ve yerlerine yeni hücreler yapılır. Bazen bu durum anormal bir şekilde işlemeye başlar. Vücudun ihtiyacı olmamasına rağmen yeni hücreler kontrolsüz bir şekilde çoğalmaya başlar ve yaşlı hücreler de zamanı geldiğinde ölmezler. Bu durum o dokuda gereğinden fazla hücre birikmesine ve çoğalmasına (kitlelerin, kistlerin oluşmasına) neden olur. Buna da tümör denir.
Bütün beyin tümörleri kötü huylu mudur?
Beyin tümörleri iyi huylu da olabilir kötü huylu da. Bir tümör iyi huylu da olsa, kötü huylu da olsa vücuttan uzaklaştırılmalıdır. İyi huylu beyin tümörlerinde kanser hücreleri yoktur ve bir kere tespit edilip ameliyatla tamamen çıkarılırlarsa bir daha büyümezler (bu yüzden iyi huylu denilir). Kötü huylu tümörler tamamen çıkarılmalarına rağmen tekrar çoğalırlar. Kötü huylu tümörlerde de tamamen cerrahi ile çıkarıp temizlemek yaşam süresini uzatmada en etkili yoldur (sonrasında ışın tedavisi ve kemoterapi verilebilir).
İyi huylu beyin tümörleri:
- Ameliyatla çıkarılabilirler ve bir daha ortaya çıkmazlar (Bunlarda ameliyatta tümörün geride parça kalmamak üzere tamamen çıkarılmasının büyük önemi vardır).
- Çevrelerindeki beyin dokusunun içine yayılım göstermezler. Ancak büyüklükleri nedeniyle bası yaparak, hayatı tehdit eder hale gelebilirler.
- İyi huylu bir beyin tümörü çok nadiren de olsa, kötü huylu bir beyin tümörüne dönüşebilir, dolayısıyla tespit edildiğinde tam olarak ameliyatla çıkarılması en doğru yoldur.
Kötü huylu beyin tümörleri:
- Anormal ve hızla büyüyen kanser hücreleri içerirler.
- Hızla büyüyüp çevrelerindeki sağlıklı dokunun içine sızarlar.
- Çok nadiren de olsa bazen omuriliğe hatta bedenin diğer organlarına da yayılabilirler. Bu duruma metastaz denir.
Vücudun başka bir organında oluşmuş olan bir kanser beyin tümörüne neden olabilir mi?
Bu tür kanserlere metastatik beyin tümörü adı verilir. Beyinde metastatik tümörler, primer beyin tümörlerinden çok daha sık görülür. Akciğer ve meme kanserleri beyine metastaz yapan en sık kanserlerdendir.
Beyinde oluşabilen değişik tümör tipleri mi var?
Evet. Beynin kendi dokularından oluşan, yani primer beyin tümörleri, beyin içinde köken aldıkları dokuya göre adlandırılırlar. En sık görülen beyinin kendine ait tümörleri gliomalardır. Gliomalar, asıl sinir hücrelerine destek olan glia hücrelerinden köken alırlar. Birçok glioma türü vardır:
- Glioblastoma (Astrositoma): bu tümör, yıldız şeklindeki glia hücrelerinden köken alır. Erişkinlerde daha çok beyinde ortaya çıkarken çocuklarda genellikle beyincikte (küçük beyin) görülürler.
- Ependimoma: beyin ve omurilik içindeki boşlukları döşeyen hücrelerden köken alan bu tümör daha çok çocuk ve genç erişkinlerde görülür.
- Oligodendroglioma: çok nadir görülen bu tümör, sinirleri kaplayarak onları koruyan yağlı maddeleri salgılayan hücrelerden köken alır. Genellikle çok yavaş büyür ve çevre dokulara yayılmaz.
Diğer beyin tümörleri şunlardır:
- Hipofiz tümörleri: beynin tabanında yer alan hipofiz bezinde görülen bir tümördür. En sık genç erişkinlerde görülürler.
- Medullablastoma: genellikle beyincikte ortaya çıkan bu tümör çocuklarda en sık görülen beyin tümörüdür.
- Menenjioma: Beyin zarından köken alan bu tümör genellikle yavaş büyür ve ameliyatla tamamen çıkarıldıktan sonra genellikle bir daha büyümezler.
- Akustik nöroma: iç kulakta yer alan sinir hücrelerinin etrafındaki Schwann hücrelerinden köken alan bu tümör en çok erişkin yaş grubunda görülür.
- Kraniofarenjioma: daha çok çocuklarda görülen ve hipofiz bezinin çevresindeki dokulardan köken alan bir tümördür.
- Germ hücresi tümörü: bu tümörlere sıklıkla 30 yaşından önce rastlanır. En sık görülen tipi germinomadır.
- Pineal bölge tümörü: beyin ve beyincik arasında bulunan pineal bezden köken alan ve çok nadir görülen bir tümördür.